Relatieverslaving
Ervaar je meer leed dan liefde in je relaties? Vraag je je af wat er toch steeds misgaat? Waarom je steeds dezelfde soort partners aantrekt? Of heb je je weleens afgevraagd waarom je een bepaalde partner niet kon loslaten? Een partner die de slechtste versie van jezelf naar boven haalde? Een partner die jou respectloos behandelde maar waarbij je zijn of haar gedrag altijd weer goedpraatte, zodat je deze partner maar niet hoefde te verliezen? Waarschijnlijk is het antwoord: omdat je aan relatie verslaving lijdt.
Het kan zijn dat je bij het lezen van het woord ‘relatieverslaving’ denkt: dat ben ik niet. Ik ben niet verslaafd aan relaties, ik ga niet van de een naar de ander, ik ben niet wanhopig op zoek naar de volgende partner. Ik kan zelfs prima langere tijd alleen zijn of met één iemand samen zijn.
Het woordje ‘verslaving’ heeft nou eenmaal een hele negatieve bijklank. het roept vaak extreme voorbeelden van verslaving op: de heroïne junk, de doorgesnoven beurshandelaar, de alcoholist bij de Albert Heijn, de wazige blower die niks gedaan krijgt. Allemaal stereotypen waar velen toch al snel een oordeel over hebben. Misschien komt het door de zelfdestructie die ernstig verslaafden laten zien die bij de meeste mensen angst oproept, omdat we liever niet zien dat mensen zo zelfdestructief kúnnen zijn en dat we deze tendens wellicht ook ergens in ons hebben. In ieder geval is het iets waar we liever niet mee geconfronteerd worden. Over verslaafden oordelen en ze afwijzen kan dan een onbewuste reactie zijn om de ongemakkelijke gevoelens die ze in ons oproepen te vermijden.
Verslaving kent echter vele gedaantes en gradaties, vindt vaak dichterbij plaats dan je denkt en is zeker niet alleen van toepassing op middelen maar ook op gedrag, gevoelens, mensen en situaties, waaronder relaties. Ik hoop dan ook dat je het negatieve beeld van het woord verslaving tijdens het lezen even los kan laten, ik wil je ook geen labels opplakken maar in plaats daarvan samen met je onderzoeken of, en in welke kenmerken en symptomen je je wel herkent, waar die vandaan komen en vooral wat je eraan kunt doen! Laten we daarom samen ontdekken wat relatieverslaving eigenlijk is.
Kenmerken en symptomen van relatieverslaving
Relatieverslaving betekent in ieder geval niet dat je niet zonder een relatie kan en van de ene naar de ander gaat. Robin Norwood, een van de eersten die een boek schreef over relatieverslaving geeft de volgende definitie:
‘Je bent relatieverslaafd als je je op structurele basis aangetrokken voelt tot emotioneel onbeschikbare partners.’
En dit is ook de definitie die ik hanteer wanneer ik spreek over relatieverslaving. Een relatie-verslaafde valt dus keer op keer op mannen of vrouwen die emotioneel onbeschikbaar zijn. Maar wat zijn emotioneel onbeschikbare partners? Hoe herken je die? Vaak zijn het partners die niet in staat zijn om ware intimiteit en echte verbinding aan te gaan door emotionele beschadiging die ze hebben opgedaan in hun jeugd, door de manier waarop hun ouders met ze omgingen de manier waarop ze gehecht zijn door hun opvoeding of door een trauma, bijvoorbeeld een pestverleden. In ieder geval hebben ze toen ze klein waren geen echte intimiteit ervaren toen ze dat nodig hadden en daardoor zijn ze op latere leeftijd ook niet in staat om ware intimiteit en echte verbinding aan te gaan.
Je vindt emotioneel onbeschikbaarheid vaak bij partners die:
- In een relatie zitten maar ontrouw zijn;
- Verslaafde mannen of vrouwen;
- Gewelddadige mannen of vrouwen;
- Extreem jaloerse mannen of vrouwen;
- Mannen of vrouwen met psychische/psychiatrische stoornissen, zoals bijvoorbeeld: depressie, narcisme, antisociaal, borderline of afhankelijke persoonlijkheidsstoornis;
- Mannen of vrouwen met een ontwikkelingsstoornis of andere psychische gerelateerde problematiek, zoals autisme, ADHD, ADD etc.
- Last hebben van hechtings-problematiek. Er zijn allerlei vormen van emotionele onbeschikbaarheid, van partners die lijden aan een verslaving, persoonlijkheidsstoornissen, ontwikkelingsstoornissen, maar ook partners die structureel vreemdgaan. ook mensen met een werkverslaving zijn vaak niet emotioneel beschikbaar. Emotionele onbeschikbaarheid kan dus allerlei vormen aannemen. Denk je dat je partner emotioneel onbeschikbaar is of misschien wel of je zelf emotioneel onbeschikbaar bent? Er zijn veel voorkomende kenmerken van emotioneel onbeschikbare partners, maar dit zijn de tien belangrijkste tien waaraan je het kunt herkennen.
Als je emotioneel onbeschikbaar bent dan:
- Spreek je weinig tot nooit over gevoelens of vraagt een ander hoe die zich voelt of hoe z’n dag was;
- Wil je veel minder vaak bij je partner zijn dan zij bij jou;
- Ben je bang dat een relatie teveel van je zal eisen, dat je je onafhankelijkheid en autonomie moet opgeven als je een relatie aangaat;
- Houd je ervan om je opties open te houden voor het geval er wat beters langskomt;
- Kun je slecht tegen stiltes omdat die je met je gevoelens;
- Ervaar je veel wantrouwen vanwege de teleurstellingen die je in je leven hebt meegemaakt;
- Ben je zo onafhankelijk dat je denkt dat je niemand nodig hebt;
- Is je emotioneel bewustzijn weinig tot niet ontwikkeld;
- Ben je vaak bezig met andere activiteiten dan in contact zijn met je partner;
- Ben je het meeste van de tijd zelf aan het woord. Wanneer de ander aan het woord is, luister je niet echt of weet je het gesprek alweer snel naar jezelf te keren.
Ondanks de immense behoefte van de relatieverslaafde aan liefde en aandacht die bij emotioneel onbeschikbare partners ver te zoeken is, is het gek genoeg juist de emotionele onbeschikbaarheid die relatieverslaafden aantrekt. Als relatieverslaafde kun je namelijk een onbedwingbare behoefte voelen om voor deze emotioneel onbeschikbare partner te zorgen en hem liefde te geven zodat hij zal veranderen en je uit dankbaarheid daarvoor al die liefdevolle aandacht, begrip en erkenning zal geven waar je zo’n behoefte aan hebt. Vaak is dit liefde die je in je eigen verleden gemist hebt, net als de emotioneel onbeschikbare partners. En als dat niet gebeurt, als je niet die liefde, aandacht, begrip en erkenning krijgt waar je zo naar verlangt, maar je in plaats daarvan liefdeloos, respectloos of onverschillig of soms zelfs gewelddadig wordt behandeld, ben je niet in staat de relatie los te laten, maar heb je des te meer behoefte aan het contact.
Bij ruzie reageer je vanuit emotie. Soms vind je de kracht een punt achter de relatie te zetten en weet je zéker dat je nooit meer teruggaat. Je vertelt dat ook meteen aan al je vrienden en familie, maar helaas is die zekerheid bijna altijd van korte duur en ga je al snel weer terug in de hoop dat het nu echt beter zal gaan. Je kunt niet meer stoppen met nadenken over hoe je de problemen in je relatie zou kunnen oplossen en hoe je de situatie onder controle zou kunnen krijgen. Je relatie is een obsessie geworden. Je hele leven, je gedrag, je emoties en gevoelswereld worden beheerst door de relatie en ook je gezondheid lijdt er- onder. Je verliest jezelf volledig en hoe meer tijd er verstrijkt, hoe ongelukkiger en verdrietiger je wordt. Je probeert continu excuses te verzinnen waarom de relatie je tóch gelukkig zou kunnen maken.
Herken je je in dit verhaal? of misschien delen ervan? het is moeilijk relatieverslaving in enkele voorbeelden te vangen, want er zijn wel 1001 kenmerken en symptomen van relatieverslaving in verschillende gradaties op te noemen. Dat komt omdat relatieverslaving een verslaving is die voortkomt uit een dieper gelegen laag: co-dependentie.
Heb je genoeg van de kruimels
en wordt het tijd voor het hele brood?
