10 aangeleerde strategieën wanneer je opgroeit in een disfunctioneel gezin

Volwassenen die lijden aan relatieverslaving en codependentie hebben het daarbij behorende gedrag vaak aangeleerd in hun jeugd. Ze leren om zich aan te passen aan de behoeften van ouders die verslaafd zijn, lijden aan psychische problematiek of op een andere manier emotioneel onbeschikbaar zijn.

In dit artikel wil ik uitleggen wat voor effect je aangeleerde gedrag oftewel je overlevingsstrategieën kunnen hebben op je leven als volwassene.

1: Controlfreak
Ik heb mij heel lang verantwoordelijk gevoeld voor de verslaving van mijn vader. Controle hebben over het gedrag van mijn vader of ons gezin was toen helaas niet mogelijk, maar controle over mijn eigen leven is nu wel mogelijk. Ik heb constant de neiging alles onder controle te willen hebben. De gedachte dat ik geen controle meer heb over mijn leven, mijn gevoelens en dat van anderen, beangstigd mij.

2: Continu op zoek naar goedkeuring
Ik kan heel hard zijn tegen mijzelf. Mijn behoefte aan perfectie haalt mij soms uit mijn balans. Gezien ik niet heb geleerd om vertrouwen te hebben in mijzelf, wil ik steeds een goedkeuring van mijn omgeving. Ik ben gaan leren anderen te pleasen in plaats van te leren om van mijzelf te houden. De momenten dat mijn vader dronken was en mij niet eens zag staan, zijn juist de momenten geweest dat ik mij heb aangeleerd om hard te zijn tegen mijzelf.

3: Verlatingsangst
Vroeger was ik erg bang om verlaten te worden. Mijn vader was in mijn jeugd zo emotioneel onbeschikbaar, dat als ik een keer zijn goedkeuring had, ik doodsbang was om dit moment los te laten. Ik zou de pijn om hem te laten gaan niet kunnen verdragen.

Nu als volwassene heb ik manieren gevonden om mijn verlatingsangst op afstand te houden. Dit doe ik door heel hard mijn best te doen om iemand bij me te houden, te claimen, te zorgen, te pleasen me aan te passen zodat de ander maar niet bij me weggaat.

4: Bescherming
Het ligt niet aan jou, het ligt aan mij! De ene relatie na de andere die ik heb beëindigd, laat zien dat ik steeds hetzelfde gedrag toon. Nadat ik mij een beetje kwetsbaar opstel en mijn gevoelens begin te delen, loop ik weg. Hiermee heb ik zoveel personen gekwetst. In gedachte denk ik dat het uiteindelijk niets oplevert, dat ik toch gekwetst word. Dit was vroeger ook zo. Dus waarom zou ik mijn gevoelens delen en iets opbouwen?

Als ik iemand pijn doe door weg te lopen, geeft het mij ergens een gevoel van wraak. Wraak op iemand uit het verleden die mij destijds gekwetst heeft.

5: Te hoge verwachtingen
Mijn leven of de dingen die ik doe, zijn voor mijn gevoel nooit goed genoeg. Dit komt door mijn lage zelfbeeld. Mijn streven naar perfectie is net een vicieuze cirkel, die vaak alleen doorbroken kan worden met hulp van professionals.

6: Vertrouwensproblemen
Tijdens mij dans optredens schitterde mijn vader met zijn afwezigheid. Beloofd er te zijn maar toch zie ik een lege stoel. Als ik in de basis mijn ouders niet kan vertrouwen, hoe kan ik überhaupt nog anderen vertrouwen?

7: Net als mijn vader
Een appel valt niet ver van de boom. Zelf heb ik ook te maken met verslavingsgevoeligheid. Het gaat niet alleen om drank en drugs, maar ook om eten, seks, games, winkelen, werk, chocolade en nog meer. Ik kan mij niet beheersen!

8: Slachtofferrol
Er zijn momenten geweest dat ik graag het medeleven van anderen wilde hebben, puur omdat ik als kind weinig aandacht heb gekregen. Dat ik mijzelf slecht voelde en zelfmedelijden had, was niet genoeg. Ik verlangde naar de bevestiging van anderen, dat mijn situatie inderdaad ernstig was. Mijn eigen gevoel was niet genoeg.

9: Ik vermijd conflicten
Conflicten vermijd ik tot in de treurigheid. Uiteindelijk heb ik hier mijzelf mee, maar ik heb mijn hele leven angst gekend en ik wil voorkomen dat iemand boos wordt op mij. Tijdens conflicten ben ik weer continu op zoek naar goedkeuring, omdat ik niet wil dat iemand mij niet mag of zelfs boos wordt op mij.

10: Weinig plezier
Als workaholic voel ik mij sterk en heb ik grip op mijn leven. Buiten mijn werk om vermijd ik regelmatig sociale activiteiten. Ik voel mij niet op mijn gemak als ik er ben. Bang om in een situatie te belanden waar ik geen controle over heb. Af en toe sla ik het daarom over. In mijn poging om perfect te zijn, kan ik lichamelijk en geestelijk niet ontspannen en gewoon eens genieten van mijn leven.

Herken jij één of meer van deze 10 aangeleerde strategieën? Hoe ga je hiermee om? Laat het mij weten door je reactie, ervaring of eigen tip te delen onder de ‘reacties’ op de site.

PS. Voel je vrij om dit artikel door te sturen naar iemand waarvan je denkt dat zij of hij er iets aan heeft!

En gewoon delen mag uiteraard ook.