Parentificatie: gevolgen in de jeugd en de volwassenheid

In een eerder blog schreef ik al over parentificatie en de bijbehorende vormen van ongezonde zorg van ouders naar kinderen. In dit blog ga ik dieper in op de gevolgen van deze ongezonde zorg op de ontwikkeling van het kind en op de uitdagingen die dit met zich meebrengt in het latere volwassen leven.

Eerst nog even terug naar wat parentificatie precies is. Van parentificatie is sprake als ouders hun onverwerkte verlangens, pijn en behoeften projecteren op hun kinderen en het kind zich vervolgens gaat gedragen naar deze projecties. Dat doet het kind door zich aan te passen, waardoor er een onderlinge afhankelijkheid ontstaat.

Bij parentificatie zijn grofweg vier patronen te herkennen

Het perfecte kind

Past zich aan de (hoge)verwachtingen van ouders aan. Het vervult de behoeften en verwachtingen  zonder zeuren en gedraagt zich zoals er van hem of haar verwacht wordt. Lukt dat echter niet meer, dan vervalt het perfecte kind in de rol van de zondebok.

De zondebok

Is een perfect kind, dat niet meer aan de verwachtingen van de ouders kan voldoen. Vanaf dat moment wordt het kind aangewezen als de oorzaak van de problemen in het gezin en is het de zondebok.

Het zorgende kind

Neemt zorgrollen over van de ouders. Die kunnen praktisch van aard zijn, zoals, koken, het huishouden en zorgen voor de andere kinderen. Maar het kind kan ook emotioneel gaan zorgen. Het wil dan emotionele pijn bij de ouders verminderen en zit zo meer in de rol van vriend of vriendin dan in die van kind.

Het kind dat kind moet blijven

Bevredigt door klein te blijven de behoeften van de ouders. Ouders vinden het vaak moeilijk om hun kind los te laten en te laten opgroeien tot zelfstandige volwassene. Bijvoorbeeld omdat ze dan de eigen eenzaamheid of de realiteit van hun relatie onder ogen moeten komen. Door kind te blijven zorgt het kind ervoor dat zijn of haar ouders hun eigen problemen en gevoelens kunnen blijven negeren.

De gevolgen voor de ontwikkeling van het kind en de uitdagingen in de volwassenheid

De genoemde strategieën zorgen elke voor specifieke gevolgen voor de ontwikkelingen van het kind. Deze leiden op hun beurt weer tot bepaalde uitdagingen in het volwassen leven.

Perfecte kinderen

Perfecte kinderen zijn gevoelig zijn voor perfectionisme. Enerzijds zorgt dit ervoor dat zij goede organisatoren en ondernemers zijn, anderzijds maakt dit ze kwetsbaar voor overspannenheid en burn-out. Vaak is er sprake van een verdrongen depressie en bestaat er een verhoogde kans op verslavingen.

De uitdagingen voor het perfecte kind is het leren voelen en stellen van grenzen. Zij moeten leren omgaan met faalangstige gevoelens en met de innerlijke leegte en zullen ook beperkingen en imperfecties moeten leren toelaten.

Zondebokken

Zondebokken zijn gevoelig voor minderwaardigheidsgevoelens. Hierdoor schieten zij snel in de slachtofferrol. In hun outsider positie voelen ze veel eenzaamheid, pijn en verdriet. Dit kan ze uiteindelijk in de rol van dader duwen.

De uitdaging voor de zondebok is ruimte vragen voor eenzaamheid en pijn. Hiernaast is het belangrijk dat zij uit een conflict leren komen als winnaar, in plaats van als verliezer.

Zorgende kinderen

Zorgende kinderen zijn altijd bezig met geven en zien heel scherp de behoeften van anderen. Omdat ze niet altijd iedereen kunnen helpen, hebben ze last van schuldgevoelens. Zorgende kinderen hebben vaak weinig contact met leeftijdsgenootjes en zijn het liefst onder volwassenen.

De uitdagingen voor het zorgende kind is vragen om hulp en aandacht en het ontvangen ervan. Hiernaast gaat het er bij hen om nee te leren zeggen zodat zij eerst voor zichzelf kunnen gaan zorgen.

Kinderen die kind moeten blijven

Kinderen die kind moeten blijven stellen hun autonomie uit en blijven afhankelijk van hun ouders. Soms blijven zij ook letterlijk thuis wonen.

De uitdagingen voor het kind dat kind moet blijven is om onafhankelijk en zelfstandig te worden. Het draait hierbij om het ontwikkelen van eigen keuzes in plaats van de betutteling te ondergaan. Ook moeten zij leren om conflicten aan te gaan, met hun ouders en met anderen.

Herken jij deze uitdagingen in jouw leven en zou je hier graag bij ondersteund willen worden?

Neem dan contact op met ons via info@counsellingcenterchanges.nl